بررسی متالورژیکی ابزارآلات‌ جنگی ایران باستان- ایلام - میانه

نویسندگان

دانشگاه تهران

چکیده

برای آگاهی از چگونگی ساختارمتالورژیکی و نحوه ساخت ابزار آلات آهنی ایران باستان، برخی ابزار جنگی آهنی مکشوفه در حفاری‌های سال 84-1383 اطراف شهر ایذه واقع در شمال خاوری اهواز، با نام کاوش بلوطک II مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه‌ها از نظر تاریخی مربوط به دوران?ایلام میانه (3000سال پیش) و شامل یک میله‌آهنی، سرنیزه‌ چهارپر و سرنیزه‌ سه‌پر هستند. بررسی‌های میکروسکوپی توسط میکروسکوپ‌های نوری و الکترونی، بررسی‌های ماکروسکوپی توسط استریوماکروسکوپ، آزمایش اشترولاین، بررسی‌های XRD ، سختی‌سنجی و چگالی‌سنجی بر روی نمونه‌ها انجام گرفت. نتایج حاصل از آزمایش های انجام گرفته حاکی از خلوص بالای آهن در نمونه‌ها است، به طوری که ساختار زمینه نمونه‌ها فریتی و درصد بسیار اندکی از سطح ساختار پرلیتی دارد. ناخالصی‌ها در نمونه‌ها ناشی از احیا ناقص سنگ معدن آهن و محبوس شدن آن در بین لایه‌های آهن احیاشده هستند. تراکم و شکل ناخالصی‌ها بسته به شکل نمونه‌ها تغییرات اندکی داشته ولی اکثر ناخالصی‌ها را اکسیدهای آهن تشکیل می‌دهند.

کلیدواژه‌ها