TY - JOUR ID - 10254 TI - بررسی تاثیر پرداخت یارانه مستقیم انرژی بر شاخصهای کلان اقتصادی با نگرش سیستمی JO - نشریه دانشکده فنی JA - JFE LA - fa SN - 0803-1026 AU - قادری, سید فرید AU - رزمی, جعفر AU - صدیقی, عسگر AD - Y1 - 2005 PY - 2005 VL - 39 IS - 4 SP - EP - KW - انرژی KW - قاچاق انرژی و سیستم داینامیک KW - مصرف سرانه انرژی KW - نرخ تورم KW - یارانه مستقیم DO - N2 - یارانه مبلغی است که دولت می پردازد تا تمام اقشار جامعه از حداقل امکانات رفاهی استفاده نمایند. به این ترتیب هدف از پرداخت یارانه انرژی کمک به اقشار کم درآمد جامعه برای تحقق عدالت اجتماعی است. اما برخلاف تعریف فوق با پرداخت یارانه به صورت غیر مستقیم (ارائه انرژی به قیمتی پایین تر از قیمت تمام شده) یارانه بر عکس عمل می کند. چرا که ضریب استفاده اقشار پر درآمد از انرژی بسیار بالاتر از اقشار کم درآمد است. بنابراین در این مقاله برای هدفمند شدن یارانه انرژی روش پرداخت مستقیم یارانه انرژی (پرداخت مبلغ یارانه به اقشار کم درآمد) مطرح شده است. تغییر قیمت انرژی منجر به اثرات شدید در بخش های مختلف اقتصادی اجتماعی و سیاسی کشور خواهد شد. در این مقاله اثار روش فوق بر نرخ تورم فشار اقتصادی بر اقشار کم درآمد (نسبت نرخ تورم به نرخ افزایش درآمد اقشار کم درآمد) مصرف سرانه انرژی و قاچاق انرژی مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی آثار فوق پرداخت مستقیم یارانه انرژی با استفاده از سیستم داینامیک مدل شده سپس چهار سناریو مطرح و آثار تغییر قیمت انرژی در هر یک از سناریوها از نظر شاخص های چهارگانه تعریف شده مورد بررسی قرار گرفته است. طبق نتایج حاصل از اجرای مدل با تبدیل تدریجی (طی ده سال) یارانه غیر مستقیم به مستقیم نرخ تورم حداکثر به 20 درصد خواهد رسید ولی در تبدیل یکباره در سالهای اول اجرای طرح تورم به حداکثر 50 درصد خواهد رسید. در رابطه با نسبت افزایش تورم به افزایش درآمد که به عنوان شاخص فشار اقتصادی تعریف شده است در روش تبدیل تدریجی این نسبت حداکثر به 2.5 و در رش تبدیل یکباره حداکثر به 3.5 برابر خواهد رسید. بدین ترتیب با توجه به اثرات شدید تبدیل یکباره یارانه غیر مستقیم به مستقیم توصیه می شود برای کاهش اثرات سیاسی و اجتماعی از روش تبدیل تدریجی استفاده شود. UR - https://jfe.ut.ac.ir/article_10254.html L1 - https://jfe.ut.ac.ir/article_10254_f58d04add36b678e2c787ceb8f76311a.pdf ER -